ရခိုင္ - ဘဂၤလီ ပဋိပကၡမွ ႐ႈျမင္ခ်က္မ်ား - အပိုင္း (၁)

မစၥတာ ကင္တာနားအား သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြတစ္ခုတြင္ ေတြ႔ရစဥ္

ေဆာင္းပါးရွင္ - ဗိုလ္မွဴးေက်ာ္ေက်ာ္ခိုင္

စာေရးသူ အေနျဖင့္ ရခိုင္-ဘဂၤလီ ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရးသားတင္ျပရာမွာ အေကာင္းခ်ည္းျမင္ အဆုိးခ်ည္းျမင္ အစြန္းႏွစ္ဘက္ကို ေရွာင္ၾကဥ္၍၎၊ ဘာသာေရး လူမ်ဳိးေရးကို အေျခခံျပီး ေရးသားျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္၍၎ အမွန္တရားေပၚမွာသာ အေျခခံထား ေရးသားတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဘက္လိုက္သည္ဟု ဆိုလွ်င္လည္း စာေရးသူသည္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား တစ္ဦးမဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ ဘက္မလိုက္ျခင္းသည္ မွန္ကန္တယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ အမွန္တရားဘက္မွ ရပ္တည္ေပးျခင္းကသာ ပိုမို၍ မွန္ကန္ပါသည္ဟု စာေရးသူ ယူဆပါတယ္။ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာအခ်ဳိ႕ႏွင့္ မီဒီယာသမားအခ်ဳိ႕သည္ အခန္းက႑ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ မိမိႏိုင္ငံေတာ္၊ မိမိႏိုင္ငံသား ႏွင့္ အမွန္တရားဘက္မွ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ မရပ္တည္ဝံ့သည္ကို အံ့ၾသဖြယ္ရာ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အခ်ိန္တြင္ စစ္သေဘာႏွင့္ေျပာလ်င္ ကိုယ့္တပ္ကိုယ္ျပန္ နင္းေနသည္ကို စက္ဆုပ္ရြံ႕ရွာမိသျဖင့္ စကားလုံးအနည္းငယ္ ၾကမ္းတမ္းမႈ ပါရိွခဲ့ပါက စာေရးသူအေပၚ နားလည္ေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။ စာေရးသူ၏ အျမင္အခ်ဳိ႕ကို ဆက္လက္ တင္ျပသြားလိုပါတယ္။
ယခု ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးမွာ ပထမအခ်က္အားျဖင့္ သမိုင္းအစဥ္အလာ ရိွခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေဒသမွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ မူရင္းေဒသခံမ်ားသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္အားျဖင့္ တစ္ဘက္ႏိုင္္ငံမွ ဘဂၤလီမ်ားက မတရား ဝင္ေရာက္ ေနရာလုယူကာ ေကာင္းမြန္စြာ ေနထိုင္ျခင္း မျပဳပဲ အစဥ္အဆက္ကပင္ ရခိုင္နယ္ေျမေဒသကို အပိုင္သိမ္းပိုက္ေရးအတြက္ ႀကံစည္ အားထုတ္ေနၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ဘဂၤလီမ်ားဟာ တစ္ဘက္က ရခိုင္နယ္ေျမအတြင္း လူသတ္၊ မုဒိန္းက်င့္၊ ရြာမီး႐ိႈ႕၊ ေသာက္ေရအဆိပ္ခပ္ အစရွိတဲ့ အၾကမ္းဘက္လုပ္ရပ္မ်ား လုပ္ေနျပီး တစ္ဘက္တြင္လည္း ႏိုင္ငံတကာ၌ လုပ္ႀကံဇာတ္လမ္းထြင္ကာ ငိုျပျခင္းျဖင့္ ျပႆနာမ်ား လုပ္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ အိႏိၵယနယ္စပ္တြင္လည္း ထို႔အတူပင္ မဟုတ္ပါလား။ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ရခိုင္ေဒသကို အပိုင္စီးေရးပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းသည္ Globalization ေခတ္ဟု ေျပာေနေသာ္လည္း နယ္ေျမေဒသ ပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ နည္းနည္းမွ အထိမခံသည္ကို ယခုလတ္တေလာ တ႐ုတ္၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔၏ ကြ်န္းမ်ားပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး အၾကီးအက်ယ္ ျပႆနာတက္ေနသည္ကို လက္ေတြ႔ ၾကည္႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏွင့္တ႐ုတ္ အျငင္းပြားမႈဆိုလွ်င္ စစ္ပင္ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ထင္ေၾကး ေပးထားၾကပါတယ္။ ယခု ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား အေနနွင့္ ဘဂၤလီမ်ားက ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္ေဒသအေပၚကိုပင္ ေရာက္ရိွေနျပီး နယ္ေျမေဒသ အပိုင္စီးခံေနရမႈကို လက္မခံႏိုင္ၾကသည္မွာ သဘာဝက်ပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေျခခံအားျဖင့္ ေတြးလ်င္ပင္ မိမိတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တိုင္းရင္းသားစစ္စစ္ျဖစ္္ေသာ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ အမွန္တရားဘက္ကျဖစ္ေၾကာင္း ကေလးတစ္ေယာက္ကပင္ ေကာင္းစြာ နားလည္ သေဘာေပါက္ႏိုင္ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡကာလအတြင္း ျမင္ကြင္းတစ္ခု

၎အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးကိစၥသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္တစ္ခုလုံး ျမန္မာျပည္သူလူထု တရပ္လုံးရဲ႕ အေရးကိစၥပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျမန္မာမ်ားသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ထို္ေၾကာင့္ မိမိတို႔အိမ္သား တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္ တျခားအိမ္သား လူမ်ိဳးျခားတို႔ ႏွိဳင္းယွဥ္လာလ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျမန္မာလူမ်ဳိးမွန္လ်င္ မိမ္ိတို႔အိမ္သား တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္ကသာ ဦးစြာ ရပ္တည္ၾကရမွာ သဘာ၀ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ ကမာၻအေျခအေနကို ၾကည္႔ပါ။ ႏိုင္ငံမတူ လူမ်ဳိးမတူ ဘာသာတူရုံမ်ွႏွင့္ပင္လွ်င္ အမွားအမွန္ မခြဲျခားပဲ ဘက္လိုက္ ရပ္တည္ေပးေနတာကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ယေန႔ျဖစ္ေပၚေနေသာ ကမာၻ႔အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို ျမန္မာမ်ိဳးမခ်စ္ လူေပၚလူေဇာ္ လုပ္လိုသူမ်ား မိမိကိုယ္ကို မွန္ကန္မ်ွတ ယဥ္ေက်းသူမ်ား လူ႔အခြင့္အေရး နားလည္သူမ်ားဟု အမွတ္ဝင္ယူလိုသူ အခြင့္အေရးသမားမ်ား အားလုံးလည္း မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ သိရိွခဲ့ၾကျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
၁။ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သည္ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဴပ္ေရးသို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရပင္လွ်င္ ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းတက် ျပည္သူက တင္ေျမွာက္ေသာ ျပည္သူ႔အစိုးရအျဖစ္ ေၾကြးေၾကာ္ေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵအရ ျပည္သူတင္ေျမွာက္ေသာ အစိုးရက အုပ္ခ်ဴပ္ရသည္မွာ ဒီမိုကေရစီပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဤရခိုင္ - ဘဂၤလိီအေရးတြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တိုင္းရင္းသားအားလုံး၏ ဆႏၵသည္ တူညီစြာ တသေဘာတည္း ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုဆႏၵမွာ ဘာဆိုသည္ကိုလည္း မေျပာလည္း သိႏိူင္ၾကပါတယ္။ ရခိုင္ကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး သမၼတအား ေထာက္ခံဆႏၵျပပြဲမွ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား ေဆာင္ပုဒ္မ်ားက ျပည္သူလူထု၏ ဆႏၵကို ေဖၚျပေနပါတယ္။ အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္မွာ ျပည္သူ႔အစိုးရ၏ တာဝန္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားမ်ား၏ ဒီမိုကေရစီနည္းက်ေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုလည္း သမၼတ တစ္ဦးတည္း သေဘာျဖင့္ မဆုံးျဖတ္ပဲ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ထားေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွသာ ဆုံးျဖတ္အတည္ျပဳခ်က္ယူ၍ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ အေျခအေန အခ်ိန္အခါကို ေစာင့္ၾကည္႔ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုေသာ္လည္း အခ်ိန္မဆြဲသင့္ပါ။ ဥေရာပသမဂၢက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒအား ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုမႈအား ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က ပယ္ခ်လိုက္တာဟာ ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူ ႀကိဳဆိုသင့္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေဆာင္ရြက္မည္႔ အေျခအေနကို ပြင့္လင္းျပတ္သားစြာ ေဆြးေႏြး ညိွႏိွဳင္းသင့္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္ေစလိုေသာ ကုလသမဂၢႏွင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ အသီးသီး အေနျဖင့္လည္း ဘဂၤလီမ်ားကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာျပည္သူလူထု၏ သေဘာဆႏၵကို ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းအတိုင္းပဲ သေဘာတူေထာက္ခံ အားေပးၾကသင့္တယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။
ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအၾကံေပး ပုဂၢိဳလ္ မစၥတာ Vijay Nambiar က ကုလသမဂၢအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ရာမွာ ျပည္တြင္းေရးစြက္ဖက္တယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေၾကာင့္ အခက္အခဲျဖစ္ရေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္လည္း တရားဥပေဒ နည္းလမ္းတက် မွန္ကန္စြာ ေဆာင္ရြက္တာေတာင္မွ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတဲ့ စကားေၾကာင့္ စိတ္အေနွာက္အယွက္ျဖစ္ျပီး အခက္အခဲျဖစ္ရေၾကာင္း ကုလမွ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္ေသာ တာဝန္ရိွသူမ်ားအား သိေစရန္ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။
၂။ UN special rapporteur Tomas Quintana သည္ သူ႔တာဝန္အရ စာအုပ္ၾကီးအတုိင္း ေျပာသြားသည္ကို လက္ခံႏိုင္ေသာ္လည္း မလာခင္ကပင္ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား ရထားသည္ဆိုျပီး တဘက္သတ္ ေျပာဆိုျခင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာတြင္ တခ်ိန္က ဘဂၤလီမ်ားက ရခိုင္တိုင္းရင္းသားတို႔အား သတ္ျဖတ္ပစ္ခဲ့ဖူးသည္ကို ထိန္ခ်န္ေပးထားျခင္း၊ ဘဂၤလီမ်ား ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ ျမန္မာျပည္သူလူထုကသာ ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရိွတဲ့ ၁၉၈၂ နိင္ငံသားဥပေဒကို ျပင္ဆင္ခိုင္းတာကိုလည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ဖို႔ လိုေၾကာင္း ထင္ျမင္မိပါတယ္။ ၎ကျပင္ဆင္ဖို႔ ေျပာျခင္းကလည္း ဘဂၤလီမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ေျပာတာဟာ ထင္ရွားလြန္းလွပါတယ္။ ကင္တားနား ျမန္မာျပည္ကို လာကတည္းက ကမာၻႏွင့္ မူဆလင္အသိုင္းအဝန္းက ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကင္တားနားရဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားခ်က္ေတြဟာ တရားမ်ွတမွန္ကန္ျခင္းကို မျဖစ္ေစသည့္အျပင္ ဘဂၤလီဘက္ကို ယိမ္းယိုင္တဲ့ စကားမ်ား ျဖစ္တာေၾကာင့္ လွဳ႕ံေဆာ္လိုက္သလ ိုျဖစ္သြားျပီး အေျခအေန ပိုမိုဆိုးရြားခဲ့ရတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ကင္တားနားဟာ လူသတ္မႈ မုဒိန္းမႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ တရားခံဘက္က လိုက္မိတဲ့ ေရွ႕ေနလိုပါပဲ။ သူ႔အမႈသည္က လူသတ္မႈ မုဒိန္းမႈေတြ က်ဴးလြန္ထားတာကို ကိုယ္တိုင္သိေပမယ့္ ကိုယ့္အမႈသည္ အႏိုင္ရေရးအတြက္ အကာအကြယ္ ေပးေနတဲ့အျဖစ္နဲ႔ တူေနပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ဘယ္လိုမွ ျငင္းမရရင္ေတာင္ က်ဴပ္အမႈသည္ေလးကေတာ့ စိတ္ေရာဂါ ေဝဒနာရွင္ကေလးပါဆိုျပီး အမႈသက္သာေအာင္ လုပ္မယ့္သူပါပဲ။
႐ႈေထာင့္အေနျဖင့္လည္း အဓမၼပင္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာပဲ ေျပာခ်င္ပုံရေတာ့ ျမန္မာေရွးပုံျပင္ေလးထဲက မ်က္မျမင္ပုဏၰား ေျခာက္ေယာက္အေၾကာင္းကို ေျပာျပေပးဖို႔ေတာ့ လိုပါလိမ့္မယ္။ အစြယ္စမ္းမိသူက လွံနဲ႔တူတယ္ ကိုယ္လုံးစမ္းမိသူက နံရံၾကီးနဲ႔တူတယ္ နားရြက္စမ္းလိုက္သူက ယပ္ေတာင္နဲ႔တူတယ္နဲ႔ ကိုယ္ျမင္ရာသာ ကိုယ္ေျပာေနသလို ျဖစ္ေနမွာေပါ့။ ဆင္တစ္ေကာင္လုံးကိုၾကည္႔ျပီးမွာ ဒါဟာဆင္လို႔ ဆုံးျဖတ္ရမယ့္ အေျခအေနဆိုတာကို UN special rapporteur Tomas Quintana ကို သိေစအပ္ပါတယ္။
ပါတီအခ်ဳိ႕ကေတာ့ ကင္တားနားေနရာမွာ အျခားတစ္ေယာက္ ခန္႔ထားေပးဖို႔ တင္ျပထားခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူလူထု အေနနဲ႔လည္း ကုလသမဂၢကို ဝိုင္းဝန္း တင္ျပသင့္ပါတယ္။ ထပ္မံျပီး မစၥတာကင္တားနားကို ေျပာခ်င္ေမးခ်င္တာ တစ္ခုကေတာ့ ဘဂၤလီေတြကို ႏိုင္ငံသားေပးလိုက္ရင္ ဤျပႆနာ ဤတြင္ ျပီးစီးသြားမည္ဟု ယူဆပါသလား ၊ အာမေရာခံႏိုင္ပါသလား ဆိုတာကိုပါ။ အစိုးရက အဲဒီေမးခြန္းကို ကင္တားနားအား ေမးသင့္ၿပီး ဆင္ေ၀ွ႔ရန္ေရွာင္ လုပ္ေနတာကိုေတာ့ အ့ံၾသမိပါတယ္။ လူထုနဲ႔ပါတီအခ်ဳိ႕က ေတာင္းဆိုတာကို အစိုးရက ကင္တာနားအား လူစားထိုးဖို႔ တင္ျပသင့္ပါတယ္။
ေဆာင္းပါးရွင္ - ဗိုလ္မွဴးေက်ာ္ေက်ာ္ခိုင္ရဲ႕ ရခိုင္ - ဘဂၤလီ ပဋိပကၡမွ ႐ႈျမင္ခ်က္မ်ား - အပိုင္း (၂) ကို www.phoetayokeking.org မွဆက္လက္ ေဖာ္ျပသြားပါမည္။