ေျခေျချမစ္ျမစ္ မသိရွိၾကပဲ ရန္းတုတ္ေနၾကသည့္ ဘဂၤလီ ရိုဟင္ဂ်ာ ေခၚေတာမ်ား၏ ေနထိုင္မႈဘ၀ႏွင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား

Written by James Mmt:-

အေရွ႕ဘက္ ၀ လူမ်ိဳးေတြ အေၾကာင္းေရးပီးသြားေတာ့ အေနာက္ဖက္ ေမွ်ာ္ၾကည့္လိုက္တယ္ တရုတ္လို လက္နက္အေကာင္းစားႀကီးေတြ အႏုျမဴေတြနဲ႕ ေခာတ္မွီစစ္တပ္ႀကီး အားရစရာသိတ္မေတြ႕... ဒါေပမဲ့ ေပါ့ေသးေသးေတာ့ မမွတ္ေလနဲ႕ တစ္ခ်က္မွားတာနဲ႕ အမ်ိဳးအႏြယ္ပါ ၀ါးစားသြားမဲ့ လူ႕စပါးႀကီးေတြရွိေနၾကတယ္... သူတို႕သမိုင္းေက်ာင္းကို မေလ့လာခင္ ဘဂၤလားေဒ႕ရွ္အေၾကာင္း နည္းနည္း စနည္းနာၾကည့္မိတယ္...

လြတ္လပ္ေရးရေတာ့ ဘာသာမတူလို႕ အိႏၵိယကေန ပါကစၥတန္က ခြဲထြက္တယ္... အဲ့ဒိအခါမွာ နဂိုကမွ ဖင္ေခါင္းက်ယ္က်ယ္ ေလႀကီးမိုးႀကီး အေပၚစီကေန ေနခ်င္တဲ့ ဘဂၤလီေတြက ဘာသာတူတာေတာင္မွ ေပါင္းလို႕မရေတာ့လို႕ ပါကစၥတန္ကေနခြဲထြက္တယ္ ဘဂၤလားတဲ့။

ရွိရင္းစြဲ ရခိုင္ကေလးငယ္...

ငယ္ငယ္တုန္းကေန အခုထိ သိေနရတာက မိုးတြင္းဆို မုန္တိုင္းျဖစ္ပီ ေရႀကီးတယ္။ အေနာက္ဘက္ ကမ္းလြန္မွာ ျဖစ္သမွ် မုန္တိုင္းနည္းပါး ဘဂၤလားကို၀င္တယ္၊ ျမန္မာျပည္ကေတာ့ အဖ်ားခတ္တာေပါ့ေနာ္။ နဂိုကတည္းကမွ ဆင္းရဲတဲ့ ဘဂၤလား (အဲ့ဒိတုန္းက ေျပာတာ အခုဆို နယ္စပ္မွာ ဘဂၤလားဖုန္းေတြ ေလး၊ ငါး သိန္းနဲ႕ ၀ယ္သံုးေနတယ္ ဆိုကတည္းက ဘဂၤလား ဆင္းရဲလား မဆင္းရဲလား၊ ေခာတ္ဘယ္ေလာက္မွီလဲ သိသာတယ္ေနာ္) လူေတြဟာ ျမန္မာျပည္ထဲကို ၀င္လာဖို႕ အေၾကာင္းဖန္လာပါတယ္။ လူဦးေရ ထိမ္းသိမ္းမႈမရွိ သားဆက္ျခားျခင္းကို ဘာသာေရးအရ တားျမစ္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တိုးပြားလာတဲ့ လူဦးေရးဟာလည္း စားေရရိကၡာ ရွားပါးမႈ လယ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ေျမလြတ္ေျမရိုင္းရွားပါးမႈေတြနဲ႕ ႀကံဳေတြ႕လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ရွိတဲ့လူဦးေရထက္ ေျမာက္မ်ားစြာ ပိုလွ်ံေနတဲ့ ေျမလြတ္ေျမရိုင္းေတြဟာ မ်က္ေစာင္းထိုးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ခင္ဗ်ားတို႕စီမွာ ရွမ္းကုန္းျပင္ျမင့္ေတြ ဒီေလာက္ေပါတာ က်ဳပ္တို႕ကို ေျမလြတ္နည္းနည္းေပးေတာ့ ဘာျဖစ္မွာမို႕လို႕လဲလို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ပိုင္တဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို သြားရည္က်ပီး သူတို႕ဘက္ကေျပာခဲ့တာပါ။

ရွိေနတဲ့ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ လယ္ယာေျမမ်ားကို ေဒသခံ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြလုပ္ကိုင္ဖို႕မွာ လက္မႈလယ္ယာကိုသာ ျပဳလုပ္ေနဆဲျဖစ္တဲ့အတြက္ လယ္လုပ္သူ လယ္ကူလီေတြလိုလာေလေတာ့ လုပ္ခသက္သာတဲ့ ဘဂၤလီေတြရွိေတာ့ အဆင္ေျပလာၾကာပါတယ္။ ဟိုးအရင္ကတည္းကလည္း လယ္လုပ္သူ လယ္ကူလီေတြလုပ္ေနၾကဆိုေတာ့ ပိုအဆင္ေျပေစတာေပါ့။ လယ္လုပ္တယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာလည္း ေကာက္စိုက္ပ်ိဳးႏႈတ္၊ ရိတ္သိမ္း ေျခြေလွ႕တဲ့အဆင့္ေတြမ်ားေတာ့ လူအင္အားမ်ားမ်ားလိုေလေတာ့ မိသားစုလိုက္ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္၀င္လာၿပီး အလုပ္အကိုင္ကို ၀င္လုပ္ၾကေလသည္ေပါ့။ ဟိုဘက္မွာလည္း ေျမယာေတြ ေနစရာေတြက အဆမတန္မ်ားျပားတဲ့ လူဦးေရးေၾကာင့္ ၾကပ္ညပ္လာပီေလ။ ဟိုဘက္မွာ ငတ္ျပတ္ေနလို႕ ဒီဘက္ကို ကူးလာၾကတယ္ဆိုေတာ့ ဆန္ေရစပါး ေပါမ်ားတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ ရႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႕ ကပ္ရပ္ေနၾကသည္ေပ့ါ။

၁၉၈၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၁ ရက္ေန႕ ေန႕စြဲနဲ႕ အမွတ္ (၉၂) ေျခလ်င္တပ္ရင္းက ၾကည္း ၉၇၉၁ ဗိုလ္မွဴးလွၿမိဳင္၏ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ၀င္ေရာက္မႈႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ျဖစ္ရပ္အေျခအေနတစ္ခ်ိဳ႕ တင္ျပခ်က္တြင္ ၀င္ပံု၀င္နည္းမွာ ေအးေအးမွန္မွန္ တစိမ့္စိမ့္၀င္ေနျခင္းႏွင့္ အစုလိုက္အဖြဲ႕လိုက္၊ အခ်ိန္းအခ်က္ျပလုပ္၍ ႀကိဳတင္စီစဥ္ေသာစနစ္ျဖင့္ ၀င္ေရာက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၎တုိ႕ အသံုးျပဳသည့္ ဖားခုန္စနစ္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္အႏွံ႕အျပားသို႕ ျဖန္႕ခြဲထြက္ခြာသြားၾကၿပီးျဖစ္ေသာ ဘဂၤလီေနအိမ္ အလြတ္မ်ားေနရာတြင္ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္ အသီးသီးသို႕ ၀င္ေရာက္သြားေသာ အီစြပ္၏အိမ္တြင္၊ ေနာက္ထပ္ အီစြပ္အသစ္အား အစားထိုး၍၎၊ မိုဟာမက္၏အိမ္တြင္ ေနာက္ထပ္မိုဟာမက္အသစ္အား အစားထိုး၍၎ အိမ္ႏွင့္လူဦးေရ တိုးလာသည္ဟု မျမင္ေတြရေစရန္ျပဳလုပ္ေၾကာင္း ဟုေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒါဆိုရင္ ဘဂၤလီေတြ ဘယ္လိုျမန္မာႏိုင္ငံထဲကို ၀င္လာတယ္ ဘယ္လိုျပန္႕ႏွံ႕လာတယ္ဆိုတာ အေျဖေပၚလာပီထင္ပါတယ္။ သူတို႕ေျပာၾကသလို အာရပ္ေတြ မုန္တိုင္းမိလို႕ ေျမာလာတယ္ဆိုတဲ့ ဒ႑ာရီပံုျပင္အရဆိုရင္ ျမန္မာကမ္းရိုးတန္း ဒီေလာက္အရွည္ႀကီးမွာ ဘဂၤလားနဲ႕ နယ္နိမိတ္ျခင္း ထိစပ္ေနတဲ့ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာမွာပဲ ထိုျပႆနာရွိတာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ေရွးယခင္ကတည္းက ေနထိုင္လာျခင္းဆိုတဲ့ေနရာမွာ ရခိုင္ေဒသဟာ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈ သူမတူေအာင္ထြန္းကားခဲ့တာကို ေ၀သာလီေခာတ္ကေန ယေန႕အထိ ေခာတ္အဆက္ဆက္ သမိုင္းေၾကာင္းေတြမွာ အထင္အရွားရွိပါတယ္။ ယခုလက္ရွိကို ေရွးေဟာင္းသုေတသနက တူးေဖာ္ေနတဲ့ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ ေရွးေခာတ္ ဘုရားၿပိဳ ဘုရားပ်က္ပဲ ေတြ႕ရပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဆိုတာနဲ႕ ပါတ္သက္တဲ့ အပိုင္းအစ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ပစၥည္းမ်ား စိုးစင္းမွ် မေတြ႕ရပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္ ေတာ္ေလွ်ာက္မွာ ေနထုိင္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ဘဂၤလီေခၚေတာမ်ား မရွိသည့္ ရခိုင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ား ရွိပါတယ္။ မာန္ေအာင္၊ ႏွင့္ အန္း ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ မည္သည့္ ဘဂၤလီမွမရွိပါဘူး။ ေရွးေခာတ္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားလည္း မရွိပါဘူး။ ထို႕အတူပဲ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚနဲ႕ ရခိုင္နယ္နိမိတ္ျခားျဖစ္တဲ့ ဂြ ၿမိဳ႕မွာလည္း ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာနဲ႕ ပါတ္သက္တဲ့ အေထာက္အထား အလ်င္းကင္းမဲ့သလို မည္သည့္ ဘဂၤလီမွမရွိပါ။ ထို႕အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာလို႕ နာမည္တပ္ေနတဲ့ ဘဂၤလီေတြဟာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လံုး၀မဟုတ္တဲ့ ဘဂၤလားမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိၾကတဲ့ လူတိုင္းက လက္ခံနားလည္ သေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။

အဲ့ဒိမွာ သူတို႕ စြတ္စြဲထားတဲ့ စာရြက္စာတန္းနဲ႕ စနစ္တက်လုပ္ထားတဲ့ ပိတ္ပင္ျခင္းမ်ား ဆိုတဲ့အထဲက လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္အား ပိတ္ပင္ထားျခင္းဆိုတာ ပါပါတယ္။ မိမိႏိုင္ငံထဲကို ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား တစ္စိမ္းမ်ားကုိ သြားလိုရာသြားဖို႕ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွ ခြင့္ျပဳထားျခင္း မရွိပါဘူး။ ႏိုင္ငံတိုင္းရဲ႕ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒဆိုတာ ရွိပါတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ လိုက္နာပါတယ္ဆိုတဲ့ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္ေတာင္မွ အဆင့္ဆင့္ေသာ ဇကာမ်ားကဲ့သို႕ေသာ စည္းကမ္းမ်ားနဲ႕ စစ္ေဆးပီးမွသာ ႏိုင္ငံအတြင္းသြားလာခြင့္ကို ေပးအပ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလိုမ်ိဳး တံခါးမရွိ၊ ဓါးမရွိ ၀င္ထြက္သြားလာခြင့္မရွိပါဘူး။

ေနာက္ထပ္တစ္ခုအေနနဲ႕ လြတ္လပ္စြာ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္မရွိဘူးလို႕ ေျပာထားပါတယ္။ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာဘက္က ရြာေတြကို သြားၾကည့္ပါ။ အဲ့ဒိမွာရွိတဲ့ ဘဂၤလီေတြဟာ စားစရာသာ မရွိရင္ေနမယ္ ယူထားတဲ့ မိန္းမကေတာ့ အနည္းဆံုး ၄ ေယာက္နဲ႕ ၅ ေယာက္ ၀န္းက်င္ရွိပါတယ္။ ဘာသာေရးအရလည္း အားေပးတဲ့အျပင္ သားဆက္ျခားမႈအသိပညာ မရွိေလေတာ့ တစ္မိသားစုကို အနည္းဆံုး ကေလး အေယာက္ ၂၀ နဲ႕အထက္ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒိေဒသမွာ ရွိတဲ့ ဘဂၤလီေတြ ေနပံုကို မ်က္လံုးထဲျမင္ေအာင္ ေျပာျပပါ့မယ္။ သူတို႕ရဲ႕ အိမ္ဟာ ရႊံ႕နဲ႕မံထားတဲ့ လုပ္ထားတဲ့ ဂူပံုစံအိမ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေရွ႕၀င္ေပါက္၊ ေနာက္ေဖးထြက္ေပါက္ ႏွစ္ေပါက္ပဲ ပါပါတယ္။ ေန႕လည္ေန႕ခင္းေတာင္ အထဲမွာ ေမွာင္မဲေနပါတယ္။ ေယာက်္ားတစ္ေယာက္ဟာ မိန္းမတစ္ေယာက္နဲ႕ အိမ္ေထာင္က်လို႕ရွိရင္ ဆင္းရဲလြန္းတဲ့အတြက္ အဲ့ဒိမိန္းမရဲ႕ ေမြးရင္းေတြဟာ အဲ့ဒိအမ်ိဳးသမီးနဲ႕ လိုက္ေနၾကပါတယ္။ ဥပမာ မိန္းမမွာ ညီအစ္မ ၄ ေယာက္ရွိရင္ ၄ ေယာက္စလံုးလိုက္ေနၾကပါတယ္။

ကဲ အဲ့ဒိေတာ့ ဒီေလာက္က်ဥ္းက်ဥ္းေလးရွိတဲ့ အိမ္ေလးထဲမွာ ေမွာင္ေမွာင္မဲမဲ ညဘက္အိမ္ထဲ၀င္လာတဲ့ သေကာင့္သားအေနနဲ႕ ႀကိဳက္ရာမိန္းမနဲ႕ ႏွစ္ပါးသြားလို႕ရပါတယ္။ ဘာသာေရးအရ ေအာ္လို႕လည္းမရ တိုင္လို႕လည္းမရ၊ အၿမဲတန္း ဆာရီကၿခံဳထားရေလေတာ့ (အဲ့ဒါလည္း စဥ္းစားစရာပါ၊ စားစရာမရွိေပမဲ့ ၀တ္စရာေတာ့ ရွိၾကတယ္ဗ်ာ) မိန္းမျဖစ္ပီးေရာ သေကာင့္သားရဲ႕ လက္ခ်က္နဲ႕ ဗိုက္ႀကီးၾကသည္ေပါ့။ အဲ့ဒိေဒသရဲ႕ စကားပံုကလည္း ရွိေသးတယ္ “ကုလား အနားမေပးတာ ေျမႀကီးရယ္၊ မိန္းမဗိုက္ရယ္၊ ____ ရယ္တဲ့” ရီရီေမာေမာနဲ႕ ဘဂၤလီေတြက ရွင္းျပၾကသဗ်ာ။ အဲ့ဒိလိုနဲ႕ပဲ ျမန္မာ ဘဂၤလားနယ္စပ္ တေလွ်ာက္မွာ ဘဂၤလီ ကုလားလို႕ေခၚတဲ့ ေခၚေတာမ်ိဳးေတြ မ်ားျပားလာပါတယ္။ အခုထိကို BBC ကေရးထားတဲ့ လြတ္လပ္စြာ လက္ထပ္ခြင့္မရွိဘူးဆိုေပမဲ့ ေနထိုင္မႈပံုစံအရ ကေလးဟာ တစ္မိသားစုမွာ အနည္းဆံုး အေယာက္ ၂၀ ၀န္းက်င္ရွိေအာင္ အဲ့ဒိေလာက္ မ်ားပါတယ္။

တဖန္ ထိေရာက္ေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမရွိဘူးလို႕ ဆိုျပန္ပါတယ္။ ယခုကဲ့သို႕ ထိမ္းမႏိုင္ သိမ္းမရ ဗလပြျဖစ္ေနေအာင္ ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြန႕ဲ မိခင္ေတြ က်န္းမာေရးအတြက္ သူတို႕မွာ ပူပင္စရာမရွိပါဘူး။ အဲ့ဒိအတြက္ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေလွ်ာက္ဖို႕ ႏိုင္ငံတကာကေန ေရာက္ရွိေနတဲ့ UN အဖြ႕ဲအစည္းေတြ၊ INGO အဖြဲ႕အစည္းေတြ တစ္ပံုတစ္ပင္ပါ။ အဲ့ဒိမွာ ရွိၾကတဲအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ INGO ထဲမွာ Maltesa, GAA, GRET, AZG / MSF (Holland), ACF နဲ႕ ADRA တို႕ဟာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ ပါတ္၀န္းက်င္ေတြမွာ လည့္ပါတ္ၿပီး က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြကို ေပးေနပါတယ္။ အဆိုပါ INGO ေတြအတြက္ ရံပံုေငြေတြကေတာ့ EU, ECHO, 3D Fund, UNHCR, UNDP/IND Project ေတြကေန ေထာက္ပံ့ ပံ့ပိုးေပးပါတယ္ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ၿဗိတိန္အစိုးရက ပံ့ပိုးတဲ့ DFID Budget မွလည္း ေ၀ပံုၾကခြဲတန္းက ရပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႕ UNDP/IND, UNHCR, WFP, FAO တို႕ဟာ အဆိုပါေဒသေတြမွာ လုပ္ကိုင္ေနတာ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္က စတင္ခဲ့ၿပီး ယခုအခါ UNICEF မွ ထပ္တိုးအျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပန္းေနပါတယ္။ ၎အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ အဖြဲ႕ပိုင္ Speed Boat, Motor Boat မ်ားစြာရွိၾကၿပီး၊ ေဒသတြင္း ဆက္သြယ္ေရးအေနျဖင့္ Walkie Talkie အားအသံုးျပဳၿပီး အဆိုပါ Walkie Talkie အတြင္းသို႕ လက္ရွိသံုးေနသည္ System ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ Program အား UNHCR မွထည့္သြင္းေပးပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႕ တရား၀င္လမ္းေၾကာင္းမွ တစ္ဆင့္ ဘဂၤလားမ်ားအား ၎အဖြဲ႕မ်ားမွ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးေနသည္မွာ တစ္ႏွစ္လ်င္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္းနဲ႕ခ်ီၿပီးရွိပါတယ္။

ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း Budget သက္တန္း ထပ္မံတိုးခါနီးတိုင္း အဆိုပါ INGO ေတြ သူ႕ထက္ငါ Budget မ်ားမ်ားရေအာင္ ဘယ္ေလာက္ က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနေၾကာင္း ဘာေတြလိုေနေသးေၾကာင္း Proposal စာရြက္စာတန္းေတြဟာ Donor ေတြရွိမွာ ႏွစ္တုိင္းတက္လာေနပါတယ္။ ၎အဖြဲ႕ေတြနဲ႕ INGO ေတြမွာ ေဒသခံေတြထက္ အဆိုပါ ဘဂၤလားေတြကိုသာ ဦးစားေပး အလုပ္ခန္႕ထားျခင္း၊ ေဆး ကုရာတြင္လည္း ေဒသရွိရင္းစြဲ ရခိုင္မ်ားကို ပစ္ပယ္ထား၍ ဘဂၤလီမ်ားကိုသာ ေဆးကုေပးေနျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရမွ ၾကပ္မပ္လိုက္သျဖင့္သာ မတတ္သာ၍ ေဒသရွိရင္းစြဲ ရခိုင္မ်ားအား အလုပ္အကိုင္မ်ား ေပးျခင္း၊ ေဆးကုေပးျခင္းတို႕ကို ျပဳလုပ္ေပးေနပါတယ္။ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာကဲ့သို႕ေသာ ေခ်ာင္ၾကသည့္ေနရာမ်ားသို႕ သြားေရာက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၾကသည့္ ဆရာ၀န္အမ်ားစုမွာ ေယာက်္ားသားမ်ား ျဖစ္ၾကသျဖင့္ အဓိက အတားအဆီးျဖစ္ေနသည့္ ဘာသာေရးေၾကာင့္ ထိေရာက္မႈ ရွိသင့္သေလာက္ မရွိျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ထို႕အတူပင္ ေစာင့္ေရွာက္ေနသည့္ က်န္းမာေရး၊ အသိပညာေပးမႈမ်ားအား အလြဲသံုးစားျပဳျခင္းကို ကၽြန္ေတာ္ ယခင္ေရးခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးတြင္ သိရွိိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ (http://www.facebook.com/note.php?note_id=222159121164050) အဆိုပါ ေဆာင္းပါးတြင္ ပါ၀င္သည့္ ျခင္ေထာင္ရရွိရန္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္သဖြယ္ လိမ္ညာျခင္း၊ ဆီးေရာင္းစားျခင္း၊ ကေလးအငွားလိုက္ျခင္း အစရွိသည္မ်ားသည္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာရွိ INGO မ်ားအား ကလိန္ကက်စ္ျပဳလုပ္ေနၾကသည့္ ဘဂၤလီ ရိုဟင္ဂ်ာတို႕အေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ယၾထာဘူတ ၾကၾက သံုးသပ္မည္ဆိုလ်င္ လြတ္လပ္စြာ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္မရွိလ်င္၊ လံုေလာက္ေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမရွိလ်င္ အဆိုပါ ဘဂၤလီရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည္မွာ ျမန္မာနယ္စပ္တြင္ မ်ိဳးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္မွာ ၾကာလွၿပီျဖစ္ပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္ကတည္းက ရွိခဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ နာဂႏွင့္ ပအို႕၀္လူမ်ိဳးမ်ား မ်ိဳးသုဥ္းလုနီးပါး ျဖစ္ေနသျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ျပန္လည္ ေစာင့္ေရွာက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုမွာမူ မိ်ဳးသုဥ္းမေပ်ာက္ကြယ္သည့္အျပင္ ယခင္ကထက္ အဆေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ပြားမ်ားေနထိုင္ၾကသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ၎တို႕ ေျပာဆိုေနမႈမွာ လုပ္ႀကံေျပာဆိုေနမွန္း သိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

စီးပြားေရး လြတ္လပ္စြာ လုပ္ကိုင္ခြင့္မရွိျခင္းဆိုတာဟာလည္း မွန္းေျခႏွင့္ ရမ္းတုတ္ထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလီေတြထဲက အရမ္းေအာင္ျမင္ေနတဲ့ စီးပြားေရးသမား ျမန္မာနာမည္ ေမာင္ေက်ာ္ဆိုတာကို ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕မွာမသိသူ မရွိပါဘူး။ IPStar ကို ေလွ်ာက္ထားၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ ဖုန္းလက္ခံေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ Long Range Cordless မ်ားျဖင့္ ဖုန္းလိုင္းမ်ားအား PABX အထိုင္ျဖင့္ ျဖန္႕ေ၀ေပးျခင္းမ်ားကိုလည္း လုပ္ကိုင္ပါတယ္။ ယခင္ IPStar မ်ားအား ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ Bagan Cybertech အသိမ္းခံရစဥ္ကာလမ်ားမွာ အခ်ိဳ႕ေသာ INGO အမ်ားစုဟာ ၎ေမာင္ေက်ာ့္စီမွ ေရဒီယို Cordless ဖုန္းလိုင္းအား လစဥ္ေၾကးေပးၿပီး ငွားရန္းသံုးစြဲရပါတယ္။ ယခုလက္ရွိကို ၎အေဆာက္အဦးထဲ ၀င္သြားလ်င္ပင္ နံရံတြင္ နာရီေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာအား ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မွီ ေဟာ္တယ္တစ္ခုကဲ့သို႕ တပ္ဆင္ထားတာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၊ ဒူဘိုင္း၊ ဘရူႏိုင္း၊ UAE၊ မေလးရွား စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အခ်ိန္ေတြကို ဖုန္းလာေျပာသူမ်ား သိရွိႏိုင္ရန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႕ပင္ ေစ်းအတြင္းႏွင့္ ပါတ္၀န္းက်င္မ်ားတြင္လည္း ေငြေၾကးတတ္ႏုိင္သည့္ ဘဂၤလားမ်ားမွာ ကိုယ္ပိုင္ဆိုင္မ်ားႏွင့္ အလုပ္လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိပါတယ္။

လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ၾကားခြင့္အား ပိတ္ပင္ထားျခင္းဆိုတာလည္း အေျခအျမစ္မရွိပါဘူး။ ပညာသင္ၾကားေနတဲ့ ဘဂၤလီေလးေတြ တစ္ပံုတစ္ပင္ပါ။ အဓိကျပႆနာက ပညာသင္ၾကားခြင့္ကို ပိတ္ပင္ထားျခင္း မဟုတ္ပါ။ ေငြေၾကး ခ်ိဳ႕တဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းမွာလည္း တစ္အိမ္ေထာင္လ်င္ ကေလး ၂၀ ၀န္းက်င္ ေမြးထားသျဖင့္ မိဘမွ မေၾကြးေမြးႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ဘဂၤလီထဲမွာ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္သူမ်ားက တစ္ေယာက္တန္သည္ ေလးေယာက္တန္သည္ စသည္ျဖင့္ မိမိတို႕ အိမ္တြင္ ေခၚေမြးထားၿပီး ပညာသင္ၾကားေစပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႕ ေသြးမေတာ္ သားမစပ္မ်ားကို အိမ္ေခၚထားသည့္အတြက္ အိမ္အလုပ္မ်ားအား သိမ္းႀကံဳးခိုင္းေစျခင္း၊ ရိုက္ႏွက္ညွင္းပန္း ႏွိပ္စက္ျခင္းမ်ားလည္း မၾကာခဏဆိုသလို ျဖစ္ပြားပါတယ္။ ထုိကဲ့သို႕ မရွိဆင္းရဲသား ဘဂၤလီမ်ားအား အိမ္ေပၚတြင္ ေခၚတင္ထား၍ အမ်ိဳးအႏြယ္ျမင့္မားရန္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားဟာလည္း ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာ ဘဂၤလီ ေစ်းဆိုင္၊ ထမင္းဆိုင္၊ ကြမ္းယာဆိုင္ မ်ားတြင္ ပိုက္ဆံမေပးပဲ စားႏိုင္ၾကပါတယ္။ ျပင္သစ္ INGO ျဖစ္ေသာ AMI ၎ေဒသတြင္ ရွိခဲ့စဥ္က Base Logistician ရာထူးျဖင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ အိုမာဖာရြတ္ဟာလည္း ထိုကဲ့သို႕ သစ္သားကန္ထရိုက္စီမွ ပစၥည္းမ်ားယူၿပီး ေငြအေၾက ေပးျချခင္းမရွိပဲ ဘာသာေရးကို ခုတံုးျပဳ၍ သံုးစြဲခဲ့သျဖင့္၊ ကန္ထရိုက္မွ မေက်လည္၍ တိုင္ၾကားသျဖင့္ ေငြေၾကးအလြဲသံုးစားမႈျဖင့္ အလုပ္ျပဳတ္သြားသည္ကိုလည္း ေဒသခံမ်ား သိရွိၾကပါတယ္။

ထို႕အတူ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာမွာ အေျခစိုက္ၾကတဲ့ INGO ႏွင့္ UN အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္လည္း ဘဂၤလီ၀န္ထမ္းမ်ားသာ ခန္႕အပ္ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရွိရင္းစြဲျဖစ္ၾကသည့္ ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားပင္ မရသည့္ အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိၾကပါတယ္။ ေန႕စဥ္ ထမင္းစားခ်ိန္ တစ္နာရီ သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း ေသာၾကာေန႕တိုင္း အစၥလာမ္ဘာသာ ထံုးစံ ၀တ္ျပဳႏိုင္ရန္ ထမင္းစားခ်ိန္အား ေနာက္ထပ္တစ္နာရီတိုး၍ စုစုေပါင္း ႏွစ္နာရီ နားခ်ိန္ သတ္မွတ္ေပးထားျခင္း၊ နားခ်ိန္ၿပီး၍ ဘဂၤလားမ်ား ေနာက္ၾကလာလ်င္ မည္သို႕မွ် မျဖစ္ပဲ ေဒသခံ ရခိုင္မ်ား ေနာက္ၾကလာပါက ဒဏ္ေငြတပ္ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ၾကျခင္းမ်ားေၾကာင့္ မေက်လည္ျဖစ္ျခင္း၊ ဘဂၤလားလူမ်ိဳးအား INGO ၏ ရာထူးႀကီးႀကီးမားမားတြင္ ထားမိသျဖင့္ ေဒသခံ ရခိုင္မ်ားအေပၚ ေမာက္ေမာက္မာမာ ဆက္ဆံျခင္း၊ ဘာသာမတူသည့္ အျခား၀န္ထမ္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား Sexual Discrimination ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ထိုကဲ့သို႕ ျပဳလုပ္သည္ကို အဖြဲ႕အစည္းမွ အကာအကြယ္ ေပးျခင္း စသည္မ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ျပႆနာတက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပင္သစ္ INGO ျဖစ္ေသာ AMI သည္ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕မွ ထြက္ခြာခဲ့ရပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႕ မိမိေဒသတြင္ အလုပ္လုပ္ၾကသလို အခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ ဘဂၤလားမွတစ္ဆင့္၊ ရန္ကုန္သို႕ ရသည့္နည္းလမ္းမွတစ္ဆင့္ ခိုးထြက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာသို႕ ေျခဦးဆန္႕ၾကပါတယ္။ အိမ္တြင္က်န္ခဲ့သည့္ အိမ္သားမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ရန္မွာ IPStar တပ္ဆင္ထားသည့္ ဆိုင္အမ်ားစုသာ ၎တို႕အတြက္ အားထားရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဤေနရာတြင္ ေျပာစရာရွိသည္မွာ အဆိုပါေဒသတြင္ တာ၀န္က်ေနထိုင္ၾကသည့္ INGO / UN မ်ား၏ ႏိုင္ငံျခားသားထဲမွ တစ္ခ်ိဳ႕၏ ရပ္တည္ ေနထိုင္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ၎တို႕ကိုယ္တိုင္ကပင္ ေဒသခံ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကို ပစ္ပယ္၍ ဘဂၤလီမ်ားကိုသာ ဦးစားေပးေနျခင္းေၾကာင့္လည္း ေဒသခံ ရခိုင္မ်ား မေက်လည္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါႏိုင္ငံျခားသား အခ်ိဳ႕မွာ အလုပ္ကိစၥႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးရန္ အခ်ိန္ဇယားေတာင္းပါက အၿမဲတန္းအခ်ိန္ျပည့္ျဖစ္ေနေသာ္လည္း၊ နစခ ႏွင့္ အာဏာပိုင္မ်ားမွ ဘဂၤလီမ်ားအား အႏိုင္က်င့္တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာခ်င္လို႕ပါဆိုလ်င္ လုပ္လက္စ အလုပ္ေတာင္ အခ်ိန္ေပးၿပီး ထိုင္နားေထာင္တာကို ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ေတြ႕ႀကံဳခဲ့တာပါ။ ထံုးစံအတိုင္း နညး္နညး္ကို မ်ားမ်ားတိုင္ပီးကိုယ္လိုခ်င္တာကို ေတာင္းဆိုသြားၾကတာပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘဂၤလီေတြကို အလြန္ကို အတိုင္အေတာထူတဲ့ လူမ်ိဳးမ်ားလို႕ သတ္မွတ္ၾကတာပါ။

ဘဂၤလီေတြရဲ႕ စိတ္ေနစိတ္ထားနဲ႕ ပါတ္သက္လို႕ ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အလြန္႕ကို မနာလိုစိတ္ႀကီးၾကပါတယ္။ တစ္ေယာက္ ေကာင္းစားတာကို တစ္ေယာက္က မနာလိုျဖစ္တာေတြ၊ လူမ်ိဳးအျခင္းျခင္း နင္းၿပီး အေပၚစီကိုတက္တာေတြ၊ ကိုယ့္လိုဘရွိလာရင္ တစ္ဘက္သားကို အလြန္အကႀကြံဖားၿပီး မလိုေတာ့လ်င္ အဆံုးစြန္အထိ သိကၡာခ်ျပစ္တာေတြ ေစာ္ကားတာေတြဟာ အခုေနာက္ဆံုးအားလံုးအသိျဖစ္တဲ့ ကိုကိုလင္းရဲ႕ ေဒၚစုကို ေရးတဲ့စာမွာ အတုိင္းသား ျမင္ရပါတယ္။ စာ၏ အစမွာပင္ သမရိုးက် ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ လြန္ကဲစြာေျမွာက္ပင့္ထားတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႕ အစခ်ီထားတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။ တစ္ခ်ိန္တုန္းကလည္း ၎တို႕ဟာ ဦးတင္ဦးနဲ႕ NLD ကို အလြန္ကိုေျမွာက္ပင့္ခဲ့တာလည္း သမိုင္းေၾကာင္းေတြကို ျပန္ေလ့လာၾကည့္ရင္ သိၾကမွာပါ။ အခုလည္း ေဒၚစုကို ေခါင္းတည္ၿပီး အလြန္ေျမွာက္ပင့္ေရးသားေနေပမယ့္ သူတို႕လိုဘကို မလိုက္ေလ်ာခဲ့လ်င္ ယခုစာထဲတြင္ ပါသည္ ဦးတင္ဦးအား စြတ္စြဲသကဲ့သို႕ ေဒၚစုအား ထိုးႏွက္ရန္အတြက္ ျပင္ဆင္ထားသည့္အေနျဖင့္ ေဒၚစုႏွင့္ ဘီဘီစီ အင္တာဗ်ဴးတြင္ သေဘာသဘာ၀ မတူညီသည့္ ေမးခြန္းႏွစ္ခု၏ အေျဖအား ဘီဘီစီမွ တမင္ေရာေႏွာထားၿပီး အခ်ိန္ကိုက္ ထုတ္ျပန္လာတာကိုၾကည့္လ်င္ သိႏိုင္ပါတယ္။ (ဤေနရာတြင္ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္ http://www.facebook.com/note.php?note_id=260664180646877)

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ၎တို႕၏ ေနမႈထိုင္မႈ ပံုစံ၊ အသားအေရာင္ မ်က္ႏွာၾကတို႕သည္ မိမိတို႕တုိင္းျပည္တြင္းရွိ မည္သည့္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးႏွင့္မွ် တူညီျခင္း အလ်င္းမရွိပဲ ေဘးျခင္းကပ္လ်က္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္သာ ထပ္တူၾကေနသည္ကို ၾကည့္ရႈျခင္းအားျဖင့္ ဘဂၤလီရိုဟင္ဂ်ာဆိုေသာ သူမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား မဟုတ္ပဲ မည္သည့္ႏိုင္ငံမွ လာသည္ ဆုိသည္ကို အတိအက် ေလ့လာသိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိကဲ့သို႕ မိမိတို႕ႏိုင္ငံအား က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာရင္းျဖင့္ မိမိတို႕ ႏိုင္ငံသားမ်ားပင္ မရရွိေသးသည့္ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုသည္အား လက္နက္သဖြယ္ အသံုးခ်လာျခင္းမွာ မိမိတို႕ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အေျခခံ လူ႕အခြင့္အေရးအား မ်က္ကြယ္ျပဳရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕အတူ ၎တို႕အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လူထုေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေသာ ေဒၚစုအားလည္း အသံုးခ်ရန္ အကြက္ၾကၾက စီစဥ္ေဖာ္ထုတ္လာၿပီး ၎တို႕လိုအင္အတိုင္းမျဖစ္ပါက ယုတ္မာစြာ ရႈတ္ခ် ေစာ္ကားမည့္ ဘဂၤလီရိုဟင္ဂ်ာတို႕၏ အႀကံအစည္အားလည္း ယခုပင္ အတိုင္းသား ေတြ႕ျမင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕အတူပင္ ယခုကဲ့သို႕ မိမိႏိုင္ငံသားမ်ားအား စနစ္တက် အေကာက္ႀကံကာ အမ်ိဳးသားေရးတိုက္ကြက္ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ကြက္ ေဖာ္ေဆာင္လာသည္မ်ားအား ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ေနၾကသည့္ Exile Media မ်ား၏ အမ်ိဳးသားေရးအေပၚ သစၥာေဖာက္သည္ကိုလည္း ျပတ္ျပတ္သားသားေတြ႕ျမင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။